Η συλλογικότητα Farma με χαρά ανακοινώνει πως ολοκληρώθηκε το έργο εγκατάστασης αυτόνομου συστήματος ηλεκτρικής ενέργειας με φωτοβολταϊκά σε Ζαπατιστική κοινότητα. Το έργο καλύπτει τις ανάγκες σε ηλεκτρική ενέργεια φωτισμού, υπολογιστών, εκτυπωτών, ψυγείων κ.α. κάνοντας χρήση της ηλιακής ενέργειας και αποθηκεύοντας την σε συσσωρευτές. Η εγκατάσταση αποτελείται από 2.25 kW φωτοβολταϊκών πλαισίων, ρυθμιστή φόρτισης συσσωρευτών (με MPPΤ), συσσωρευτές χωρητικότητας 567 Ah στα 48 V, δύο αντιστροφείς ισχύος 3.7 kW ο κάθε ένας, συσκευή διαχείρισης και ρύθμισης του συστήματος και ηλεκτρολογικό εξοπλισμό (πίνακες, καλώδια, ασφάλειες κτλ).
Το έργο υλοποιήθηκε τον Ιανουάριο του 2014 από ομάδα 10 ατόμων (μελών και φίλων της συλλογικότητας) που ταξίδεψε στο Μεξικό για τρεις εβδομάδες. Ο εξοπλισμός είχε αγοραστεί πριν από το ταξίδι από προμηθευτές στο Μεξικό, το κόστος του οποίου ανερχόταν στο σύνολο των χρημάτων που είχε καταφέρει να συγκεντρώσει η συλλογικότητα και εστάλη στην Τσιάπας με τη βοήθεια τοπικής οργάνωσης αλληλεγγύης και της Ζαπατιστικής κοινότητας. Η ομάδα, μετά την αγορά επιπλέον υλικών από την Πόλη του Μεξικού (πίνακες, ασφάλειες, καλώδια κτλ, ώστε να είναι πιο εύκολη η αντικατάσταση τους αν χρειαστεί), έμεινε στην κοινότητα για δύο εβδομάδες κατά τις οποίες πραγματοποιήθηκε το έργο. Το έργο συμπεριλάμβανε την τοποθέτηση των φωτοβολταϊκών πλαισίων στη στέγη του κτηρίου, την τοποθέτηση των συσσωρευτών σε προστατευτικό κουτί και τη σύνδεσή τους στο σύστημα, την εγκατάσταση του ηλεκτρολογικού εξοπλισμού και των αντιστροφέων, τη ρύθμιση του συστήματος, την ολοκλήρωση μίας τυπικής ηλεκτρολογικής εγκατάστασης στα γειτονικά κτήρια κ.α. Κατά τη διάρκεια αυτών των δύο εβδομάδων εκπαιδεύτηκε στη συντήρηση και λειτουργία του συστήματος ένας σύντροφος Ζαπατίστα ηλεκτρολόγος που μένει στην κοινότητα και δόθηκε έντυπο εκπαιδευτικό υλικό.
Η δημόσια ανακοίνωση του έργου έρχεται με καθυστέρηση και αυτό οφείλεται αφενός σε πιεστικές καταστάσεις που αντιμετώπισε η κοινότητα λίγους μήνες μετά την εγκατάσταση του συστήματος και αφετέρου στην πρόθεση μας να σιγουρευτούμε ότι το έργο λειτουργεί ικανοποιητικά από τεχνικής πλευράς.
Σύντομο ιστορικό του έργου
Η συλλογικότητα F.A.R.M.A. (Fight for Alternative Renewable Methods and Autonomy) δηλαδή «Αγώνας για Εναλλακτικές Ανανεώσιμες Μεθόδους και την Αυτονομία», δημιουργήθηκε το καλοκαίρι-φθινόπωρο του 2006 στην Αθήνα με βασικό σκοπό τη δημιουργία μικρού έργου ανανεώσιμων πηγών ενέργειας σε κοινότητα των εξεγερμένων ιθαγενών Ζαπατίστας στην πολιτεία Τσιάπας στο νοτιοανατολικό Μεξικό. Οι Ζαπατίστας εδώ και 22 χρόνια αποδεικνύουν στην πράξη πως μία κοινωνία μπορεί να λειτουργήσει βασιζόμενη στην αλληλεγγύη, στην αμεσοδημοκρατία στη λήψη αποφάσεων, στη συλλογικότητα στον τομέα της εργασίας και στο σεβασμό στη φύση και τον άνθρωπο. Εξεγερμένοι ενάντια στην καταπίεση, την περιθωριοποίηση και τον ρατσισμό που υφίσταντο από το Μεξικανικό κράτος και το παγκόσμιο νεοφιλελεύθερο σύστημα, οικοδομούν την καθημερινότητα τους σύμφωνα με τις δικές τους αξίες αυτοοργανωμένα και χωρίς να πτοούνται από την καταστολή. Χτίζουν τις δικές τους δομές όπως την Άλλη υγεία, την Άλλη εκπαίδευση, την Άλλη παραγωγή, την Άλλη δικαιοσύνη, το δικό τους σύστημα διακυβέρνησης που χαρακτηρίζεται από το «διοικούμε υπακούοντας», χωρίς να έχουν έτοιμη τη λύση-συνταγή, αλλά πάντα «προχωρώντας ρωτώντας» και επιδιώκοντας τη σύνδεση με κοινωνικά κινήματα στο Μεξικό και στον κόσμο.
Εμπνευσμένοι από τον Ζαπατιστικό αγώνα για την αυτοδιάθεση των ιθαγενικών λαών και το χτίσιμο της αυτονομίας, θελήσαμε να εκφράσουμε στην πράξη την πολιτική μας αλληλεγγύη προτείνοντας στις Ζαπατιστικές κοινότητες την πραγματοποίηση έργου ηλεκτροδότησης με βάση τις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας και το μοίρασμα της σχετικής τεχνογνωσίας. Δηλαδή την δυνατότητα παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας σε μικρή κλίμακα από τον ήλιο, το τρεχούμενο νερό και τον άνεμο, τοπικά και με σεβασμό στην φύση, τη Μητέρα Γη. Η αποκεντρωμένη παραγωγή ενέργειας υπό συλλογική ιδιοκτησία και διαχείριση μπορεί να συμβαδίσει με το χτίσιμο της αυτονομίας και να είναι ένα από τα βήματα απεξάρτησης από καπιταλιστικές λογικές κέρδους και συσσώρευσης, συγκεντρωτικές και ιεραρχικές δομές και καταστροφικές για την φύση πρακτικές.
Τα απαραίτητα χρήματα για το έργο συγκεντρώθηκαν μέσα από εκδηλώσεις αλληλεγγύης όπως συναυλίες, πάρτι, παζάρια και συζητήσεις, χωρίς να επιδιώξουμε χορηγίες από θεσμικούς οργανισμούς. Το μεγαλύτερο μέρος των χρημάτων συγκεντρώθηκε σε μεγάλη συναυλία αλληλεγγύης στους Ζαπατίστας [1] που έλαβε χώρα το Μάιο του 2008, η οποία βασίστηκε στην ελεύθερη συνεισφορά του κόσμου που την παρακολούθησε και στους καλλιτέχνες που έπαιξαν χωρίς αμοιβή. Η συλλογικότητα είχε κάνει πρόταση για υλοποίηση μικρού υδροηλεκτρικού έργου σε Ζαπατιστικό Συμβούλιο Καλής Διακυβέρνησης της Zona Norte η οποία είχε γίνει δεκτή το 2007. Μέλη της συλλογικότητας ταξίδεψαν δύο φορές στο Μεξικό για να οργανώσουν το έργο (έγιναν υδρολογικές μετρήσεις σε δύο ποτάμια, εκτίμηση των ηλεκτρικών καταναλώσεων, σύντομες εκπαιδεύσεις με θέμα τις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας κ.α.). Στη συνέχεια όμως οι Ζαπατίστας αποφάσισαν να μην υλοποιηθεί το έργο για δικούς τους λόγους. Μετά από μία μεταβατική περίοδο για τη συλλογικότητα, η Farma απευθύνθηκε σε άλλο Ζαπατιστικό Συμβούλιο Καλής Διακυβέρνησης κάνοντας γενικότερη πρόταση για επιλογή από διάφορες μορφές ανανεώσιμων πηγών: μικρό υδροηλεκτρικό, μικρή ανεμογεννήτρια και φωτοβολταϊκά. Το Ζαπατιστικό Συμβούλιο συμφώνησε με την πρόταση και επέλεξε την εγκατάσταση φωτοβολταϊκών. Η υλοποίηση του έργου είχε προγραμματιστεί για το καλοκαίρι του 2012, αλλά αναβλήθηκε εξαιτίας ανευθυνότητας της εταιρείας από την οποία έγινε η προμήθεια του εξοπλισμού (λάθος εκτίμηση δασμών/φόρων και χρόνου παράδοσης). Η ιστορία αυτή έληξε ευτυχώς χωρίς κάποια οικονομική ζημιά και μας έφερε στη τρίτη και επιτυχημένη προσπάθεια ολοκλήρωσης του εγχειρήματος τον Ιανουάριο του 2014 σε κοινότητα της Zona Selva Fronteriza.
Κλείνοντας
Από το 2011, η συλλογικότητα υποστηρίζε παρατηρητές ανθρωπίνων δικαιωμάτων σε Ζαπατιστικές κοινότητες σε συνεργασία με την οργάνωση ανθρωπίνων δικαιωμάτων Frayba (Centro de Derechos Humanos Fray Bartolomé de Las Casas) στην Τσιάπας. Μέσα από αυτή την διαδικασία 7 άτομα από την Ελλάδα συμμετείχαν ως παρατηρητές σε Ζαπατιστικές κοινότητες που αντιμετώπιζαν προβλήματα/απειλές κρατικής ή παρακρατικής καταστολής. Παράλληλα, η συλλογικότητα ασχολήθηκε με την ριζοσπαστική οικολογία συμμετέχοντας στις κινητοποιήσεις στη Σύνοδο για την Κλιματική Αλλαγή στην Κοπεγχάγη το 2008 (εδώ αλλά και στη Δανία), μετέφρασε το βιβλίο “Τεχνο-εμμονές: ένας κριτικός οδηγός σε τεχνολογίες απέναντι στην κλιματική αλλαγή” [2], οργάνωσε εγκαταστάσεις αυτοσχέδιων (Do it Yourself) ανεμογεννητριών και φωτοβολταϊκών σε καταλήψεις και οργάνωσε εργαστήρια κατασκευής μικρών ανεμογεννητριών σε κοινωνικά κέντρα στην Αθήνα. Επίσης, ασχολήθηκε με την ελευθεριακή εκπαίδευση οργανώνοντας εκδηλώσεις σε διάφορους κοινωνικούς χώρους στην Ελλάδα εκδίδοντας μπροσούρα μαζί με άλλους συντρόφους-ισσες για το «Ελευθεριακό Σχολείο Paideia» στην Μέριδα της Ισπανίας [3].
Η συλλογικότητα Farma πλέον έκλεισε τον κύκλο της και διακόπτει τη λειτουργία της. Η μόνη δραστηριότητα που παραμένει (σε ατομικό επίπεδο) είναι η παροχή τεχνικής υποστήριξης στην Ζαπατιστική κοινότητα όπου έγινε η εγκατάσταση του συστήματος φωτοβολταϊκών.
Σε αυτό το ταξίδι μάθαμε πολλά. Μάθαμε ότι το μονοπάτι το φτιάχνει αυτός που περπατάει, μάθαμε ότι είναι πολλοί και πολλές αυτοί που περπατάνε σε όλα τα μήκη και τα πλάτη του πλανήτη, μάθαμε ότι η αλληλεγγύη είναι το πραγματικό μας όπλο μάθαμε ότι ο αγώνας για δικαιοσύνη, ελευθερία και ισότητα είναι ένα αστέρι που οδηγεί πολλά όνειρα μέσα στο βαθύ σκοτάδι της αδικίας και της εκμετάλλευσης. Νιώθοντας μεγάλη ευγνωμοσύνη για όλες αυτές τις ελπιδοφόρες διαδρομές με τις οποίες συναντηθήκαμε, θα θέλαμε να ευχαριστήσουμε από καρδιάς όλες και όλους όσους στήριξαν αυτή την προσπάθεια σε διάφορες φάσεις τόσα χρόνια: άνθρωποι που συμμετείχαν στο εγχείρημα, αλληλέγγυες συλλογικότητες, στέκια που μας φιλοξένησαν, καλλιτέχνες, σύντροφοι/ισσες, φίλοι/ες…
Με την ευχή να υπάρξουν νέα εγχειρήματα… Μέχρι την ανατολή ενός καλύτερου κόσμου…
Αλληλέγγυα,
Συλλογικότητα Farma
https://farmazapatista.espivblogs.net & farma@riseup.net
Οκτώβριος 2016
[2] “Τεχνο-εμμονές: ένας κριτικός οδηγός σε τεχνολογίες απέναντι στην κλιματική αλλαγή” http://www.anarxeio.gr/files/pdf/FARMA_Techno-emmones_2009-12_BR.pdf
[3] “Ελευθεριακό Σχολείο Paideia στην Μέριδα της Ισπανίας” http://www.anarxeio.gr/files/pdf/Paideia_Merida_libertarian_school_2008-BR.pdf
Φωτογραφίες από το έργο
Τα φωτοβολταϊκά πλαίσια εγκατεστημένα στη στέγη του κτηρίου
Οι δύο αντιστροφείς, ο ρυθμιστής φόρτισης κτλ (κατά τη διάρκεια της εγκατάστασης)
Οι συσσωρευτές τοποθετημένοι στο προστατευτικό κουτί